مفاهیم بنیادی سایبرنتیک | سیستم، طبیعت نظام مند جهان

می توان یکی از مهمترین مفاهیم بنیادی علم سایبرنتیک را، اعتقاد و ارتباط آن با «طبیعت نظام مند» جهان دانست؛ موضوع اصلی «به همپیوستگی» پدیده ها در جهان و ارتباط متقابل و تنگاتنگ چیزها با یکدیگر و مدل هایی است که شرح می دهند چطور این ساختار های گوناگونِ «به همپیوستگی» در جهان موجب پدید آمدن و ادامه ی حیات پدیده ها – از زیست بوم ها گرفته تا اجتماع های انسانی – می گردند. شاید اشاره به بخشی از یادداشت های آلفرد نورث وایت هد، فیلسوف و ریاضیدان انگلیسی ابتدای قرن بیستم، به درک ما از مفهوم بنیادی سیستم در علم سایبرنتیک کمک کند: " ایده ی «وجود مستقل» سوتعبیری است که برای قرن ها بر ادبیاتِ فلسفی سایه افکنده. چنین موجودیتی وجود ندارد؛ [بلکه] هر پدیده ای باید بواسطه رابطه تنگاتنگش با باقی کیهان شناخته شود" وایت هد (1929).

آلفرد نورث وایت‌هد ۱۸۶۱- ۱۹۷۴  ریاضیدان و فیبسوف انگلیسی 

سایبرنتیک در پی توضیح و تشریح ساختمان «مداری شکل» جهان به عنوان یک «کل» است، این ساختمان مداری شکل هم در میان انسان ها – جوامع انسانی – هم در طبیعت و هم در رابطه میان انسان و جهان قابل تبیین است. شاید همین نگاه کل نگر در سایبرنتیک است که در نیمه دوم قرن بیستم و ابتدای قرن بیست و یکم، الهام بخش بسیاری از دانشمندان در شاخه های گوناگون دانش بشراز جمله دانشمندان علوم اجتماعی بوده است. در یادداشت های بعدی علاوه بر دیگر مفاهیم بنیادی سایبرنتیک، به برخی از این دانشمندان و تفکرات آن ها و میان رشته های ملهم از سایبرنتیک خواهم پرداخت.